İNSANIN MAL DOST VE AMEL İLİŞKİSİ

10.05.2025 00:00

Hayat, insanın sahip olduğu her şeyin geçici olduğu gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kaldığı karmaşık bir yolculuktur. Bu yolculukta, mal varlığı, dostluk ilişkileri ve kişisel eylemler, insanın yaşamının farklı yönlerini temsil eder. Birçok birey, yaşamı boyunca kazandığı mal ve servetin, kendisini tanımlayan en önemli öğeler olduğuna inanır. Ancak, bu geçici varlıkların ardında yatan derin anlamı fark etmek, hayatın gerçek değerlerini keşfetmek açısından büyük öneme sahiptir.
İnsan hayatı boyunca çeşitli değerlere sahip olur, ilişkiler kurar ve eylemlerde bulunur. Bu karmaşık yaşam örüntüsünde, "mal," "dost" ve "amel" kavramları, insanın varoluşunu derinden etkileyen ve şekillendiren temel direkler olarak öne çıkar. Bu üç kavram, insanın hem maddi dünyayla hem de sosyal ve manevi dünyayla kurduğu bağları ifade eder.
İnsana "Ben ölüm anına kadar seninleyim" diyen mal ve mülk, aslında insanın sahip olduğu fiziksel varlıkların doğasında barındırdığı geçiciliği temsil eder. Mal, bir kişinin sosyal statüsünü artırabilir, geçici mutluluklar ve güven hissi sağlayabilir; ancak bir gün bu maddi varlıkların hepsi bir kenara konulacak ve geride kalan, yalnızca anıların kendisi olacaktır. İnsanlar, yaşamları boyunca biriktirdikleri eşyaların kendilerini tanımladığını düşünebilir, fakat zamanla bu anlayışın getirdiği boşluk hissi, insanı derin bir sorgulamaya itebilir. Gerçek zenginlik, insanın ruhunda ve ilişkilerinde bulunabilir; ama bu, çoğu zaman hatırlanmayan bir gerçektir.
Dost ve evlat kişiye "Ben kabrin kenarına kadar seninle dostum" dermiş. Bu ifade dostluk ilişkilerinin sınırlı doğasına işaret eder. İnsan ilişkileri, hayatın en değerli parçalarından biridir; ancak bu ilişkiler de ne yazık ki geçicidir. Birçok insan, dostlarını ve ailesini hayatlarında önemli bir yere koyar, ancak bu bağların da bir sonu olduğunu kabul etmek zorundadır. Dostluklar, bazen mesafe, zaman ya da diğer yaşam koşulları nedeniyle zayıflayabilir. Kişinin ailesi, en yakın arkadaşları, evlatları bile, ölüm anında yanında olmayabilir. Bu durum, insanı yalnızca anıların ve hatıraların kalıcı olduğu gerçeğiyle yüzleştirir. Kalan şey, birlikte geçirilen zamanın ve paylaşılan anıların değeridir.
Ancak, bu iki unsura rağmen, "Ben hayatta ve mematta, her zaman seninleyim" diyen amel, insanın hayatında kalıcı olan tek unsurdur. Ameller, insanın eylemlerinin ve kararlarının bir yansımasıdır. Hayat, bireylerin kendi seçimleriyle şekillenir; bu da onları tanımlayan en önemli unsurdur. İyi niyetle yapılan her eylem, başkalarına bırakılan bir mirastır. Bize ait olan, sadece mal ve mülk değil, aynı zamanda başkalarına kattığımız değerlerdir. Her bir iyilik, bir tebessüm, bir yardım, bir dayanışma anı, insanın ruhunda kalıcı bir iz bırakır. Bu bağlamda, ameller, hem dünyada hem de ahiret hayatında insanı takip edecek olan unsurlardır.
Bakınız İmam Ali (AS) bu konuda ne söylüyor?
"Her bir Müslümanın üç dostu vardır:

Onlardan biri şöyle der: "Ben ölüm anına kadar seninleyim." Bu, onun mal ve servetidir.
Biri de şöyle der: "Ben kabrin kenarına kadar seninle dostum." Bu ise onun evlatlarıdır.
Fakat onlardan biri var ki, o da şöyle der: "Ben hayatta ve mematta, her zaman seninleyim." Bu ise onun amelidir."(1)

Sonuç olarak, bu üç ifade, insanın sahip olduğu mal ve mülk, dostluk ilişkileri ve amellerinin geçici veya kalıcı doğasını sorgulamamıza neden olmaktadır. Hayatın geçici olduğu, ancak insanın kendi amelleriyle kalıcı bir iz bırakabileceği gerçeği, derin bir anlam taşır. Bireyler, yaşamlarını nasıl şekillendirdikleri konusunda düşünmeli ve gerçek zenginliğin, malda değil, yaptıklarında yattığını unutmamalıdır. Gerçek dostluklar da önemli olsa da, en derin bağlılık, insanın kendi eylemleriyle yaratabileceği kalıcı bir mirastır. Unutulmamalıdır ki, asıl zenginlik, ne çok mala sahip olmakta, ne çok dosta dayanmakta, ne de sadece dünyevi işlerle uğraşmaktadır. Gerçek zenginlik, hayırlı amellerle süslenmiş, samimi dostluklarla desteklenmiş ve doğru amaçlar için kullanılan bir ömürdür.
Selam ve dua ile...