HOŞGELDİNİZ! BUGÜN 04 EKİM 2025, CUMARTESİ



TÜRK TÖRESİ VE TÖRENİN DEĞİŞMEZ ESASLARI

04.10.2025 00:00
Türk milletinin sosyal hayatını düzenleyen ve herkesin uymakla yükümlü olduğu normlar/kurallar bütününe töre denilir. Araştırmacıların çoğu töreye "kanun" manası vermektedir. Töre sadece kanun değildir; fakat kanunu da kapsar. Sosyal ahlak kuralları, sosyal normlar bütünü, eski Türk devletinde herkesin uymakla yükümlü olduğu yazılmamış yasalar bütünü olan töreye "ilahi bir mahiyet" vererek töreyi ve esaslarını koyan Yüce Tanrı'dır diyenler de vardır. "Kutadgu Bilig'de Kut ve Töre" adlı eserin yazarı Said Başer, Kutadgu Bilig'de geçen:
"Ey bey, gücün yettiği kadar görevi tatbik et ve kavminin hakkını vermeye çalış. " (Beyit. 5288)
"Eğer (törenin tatbikinde) kusur edersen Tanrı'dan affını dile." (B. 5289)
Çünkü "Tanrı (ALLAH) kadirdir, adildir; gerçek töreyi koyan, veren O'dur; yarattığı bütün mahlûkata gücü ye ter" (B.3192)  beyitlerine dayanarak: "Törede Allah ile münasebetli bir mana vardır. Zira kaynağı Tanrı olan kutun töreyi tatbik etmek ve onun hükümleriyle hâllenmek suretiyle kazanıldığı, kuvvetlendiği yukarıdaki misallerle açıklığa kavuşmuş bulunuyor demektedir. (S.Başer: 5 , Kutadgu Bilig'de Kut ve Töre, Ankara 1990, Kültür Bakanlığı Yayını)  Said Başer adı geçen eserin yedinci sayfasında ise töre için "İLAHİ NİZAM"  tabirini kullanmakta ve şöyle demektedir:
"Töre; sadece hukuk, nizam, devlet düzeninde uygulanacak kaideler manzumesi demek değildir. Bu manaları, asıl manasından doğan ikinci derecedeki manalarıdır. Törenin ikinci derecedeki bu manaları, günümüze kadar halk arasında muhafaza edilebilmiş şeklinden ibarettir. Hâlbuki törenin asıl manası "Tanrı'nın koyduğu nizam" demektir. Töre ilahi nizam olduğu için Tanrı, kendi nizamına uyan kişiye kut vermekte, yani onu kendisine yakınlaştırmakta, töre istikametindeki davranışlarının mükâfatı olarak ihsanlarıyla taltif etmektedir." (S.Başer,7) Aynı yaklaşımı Ziya Gökalp' te de görmekteyiz. Türk adının "töre- türe" ile yakın bir ilgisinin bulunduğunu belirtin Gökalp, "Türk kelimesinin manası töreli yani töre dinine salik demektir." Demektedir. (Z. Gökalp, Makaleler III sayfa: 96, Ankara 1977)
Binlerce yıllık bir tarihi süreçten geçerek oluşan ve sosyal ahlaki kurallar ve normlar bütünü olan töre statik değil dinamikti. Zamana ve ihtiyaca göre töre kendini yeniler kurultay ve toylarda halk tarafından bazen da hakan ve devlet meclisi tarafından töreye ilaveler yapılırdı.
Sürekli olarak kendini yenileyen ve zamana uyum sağlayan törenin bunun yanında değişmez temel prensipleri vardı. Bunlar: Köni'lik (adalet), Uz'luk (iyilik), Tüz'lük (eşitlik), kişi'lik (insanilik, üniversallık) tı. 
Törenin değişmez esaslarına Kutadgu Bilig'te şöyle yer verilmiştir:
"Bu töre-kanun koyan beyler hayatta bulunmasalardı, Tanrı yedi kat yer in nizamını-düzenini bozmuş olurdu" "Adalete dayanan töre - kanun- bu göğün direğidir; töre bozulursa, gök yerinde durmaz"(KB. 3463- 3464. Beyit.)
"Herhangi bir bey halka kanun vermez, halkı korumaz ve halkın serveti kapanın elinde kalırsa, o halkın içine ateş atılmış olur; memleketi bozulur ve hiç şüphesiz beyliğin temeli yıkılır." (K.B. 2136. 2137. Beyit.)
 Yani beyler yolsuzluklarla gereken mücadeleyi vermeli ve ülkede asla yolsuzluk olmamalıdır.

Türk'ün hayat felsefesinde zulüm ve adaletsizliğin yeri yoktur. Adaletsizlik aynı zamanda en büyük zulümdür. Büyük Selçuklu veziri Nizamülmülk Siyaset namesi'nde: "Melik (devlet başkanı) inkâr ve küfür ile ayakta kalabilirse de zulümle ayakta kalamaz." (Nizâmülmülk, Siyasetnâme, 35) der.
Hakanlar da töre hükümlerine uymak zorunda idiler. Bu durum "Töre konuşunca hakan susar" deyiminde de kendisini göstermektedir. Beyler zorbalıktan kaçınmalı ve herkesten önce töreye uymalıdırlar; Çünkü: "Zor kapıdan girerse, töre bacadan çıkar" ve memlekette bütün düzen bozulur.

 
Muharrem GÜNAY / diğer yazıları
•TÜRK TÖRESİ VE TÖRENİN DEĞİŞMEZ ESASLARI 04 00:00:00.10.2025
•ALLAH ADALETi EMREDER 04 00:00:00.09.2025
•BAŞIMIZA HER NE MUSİBET GELDİYSE YAPTIKLARIMIZ YÜZÜNDENDİR 02 00:00:00.08.2025
•MUHARREM AYI AŞURE GÜNÜ- BİZ TÜRKLER EHLİ BEYTTEN YANA TARAF OLMUŞ BİR MİLLETİZ 02 00:00:00.07.2025
•TÜRKİYE’DE TÜRK NÜFUSU AZINLIĞA DÜŞER Mİ? 02 00:00:00.06.2025
•ANANI ATANI SAY BEREKET BÜYÜKLERLE BERABERDİR 15 00:00:00.05.2025
•3 MAYISLAR BİTMEZ. “SANIKLAR SUÇSUZDUR, BERAATLERİNE..."  03 00:00:00.05.2025
•MÜSLÜMAN İBADETLERİ İLE DEĞİL AHLAKİ DAVRANIŞLARI İLE ÖN PLANA ÇIKMALIDIR 02 00:00:00.05.2025
•ALLAH İNSANI NİÇİN YARATTI? 05 00:00:00.04.2025
•BAŞBUĞ TÜRKEŞ’İ RAHMETLE ANIYORUZ 04 00:00:00.04.2025
•ZEKAT FAKİRİN EN DOĞAL HAKKIDIR 23 00:00:00.03.2025
•RAMAZANDA KENDİMİZİ VE TUTTUĞUMUZ ORUÇLARI SORGULAYALIM 02 00:00:00.03.2025
•MİRAÇ HEM BEDENSEL HEM RUHSAL BİR YOLCULUKTUR 24 00:00:00.01.2025
•İSLAM DİNİ MİLLETLERİ İMHA İÇİN DEĞİL İHYA İÇİN GÖNDERİLMİŞTİR 19 00:00:00.01.2025
•DINIMIZ VE SOYUMUZ GİBİ  ADIMIZDA MUKADDESTİR 08 00:00:00.01.2025
•TÜRK DEVLET FELSEFESİ (VEYA DEVLET AKLI) 05 00:00:00.01.2025
•NİHAL ATSIZ’I RAHMETLE ANIYORUZ 11 00:00:00.12.2024
•BİR PEYGAMBER VASİYETİ: HELE TÜRKLERE ASLA DOKUNMAYIN !  07 00:00:00.12.2024
•TÜRKÇÜLÜK VE MİLLİYETÇİLİK NEDİR? 26 00:00:00.11.2024
•ÇEVRESİNE GÜVEN VEREN MÜSLÜMANA MÜMİN DENİR 18 00:00:00.11.2024
•ATATÜRK VE KUR'AN-I KERİM 12 00:00:00.11.2024
•ATATÜRK’ÜN KIZILELMA’SI YURTTA BARIŞ DÜNYADA BARIŞ 27 00:00:00.10.2024
•ADALET EĞRİLİRSE KIYAMET KOPAR 02 00:00:00.10.2024
•AHMEDİN YILDIZI DOĞDU 13 00:00:00.09.2024
•SAKIN MÜŞRİKLER GİBİ PARAMPARÇA OLMAYIN 07 00:00:00.09.2024
•MALAZGİRT ZAFERİ VE ALP ARSLAN 26 00:00:00.08.2024
•GEÇENLER GEÇTİ SENİ ÇATLA SODOM VE GOMORE PATLA BİZANS VE ROMA 15 00:00:00.08.2024
•HER İŞE EÛZÜBESMELE İLE BAŞLAYALIM 03 00:00:00.08.2024
•KIZILELMA 02 00:00:00.07.2024
•İSTANBUL’UN FETHİ VE SAKIN TÜRK’E DOKUNMAYIN HADİSİ ŞERİFİ 29 00:00:00.05.2024
•DÜNYANIN SAVUNMASI FİLİSTİNDEN BAŞLAR 15 00:00:00.05.2024
•YUNUS DİYARINDA YUNUS GÖNÜLLÜ İNSANLARLA BERABERDİK 09 00:00:00.05.2024
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--







logo

   E-posta: bilgi(@)eskisehirdenhaber.net
Tüm hakları Eskişehirden Haber adına saklıdır: ©2019-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir.
Mobil uyumlu haber yazılımı: www.eticaret.com.tr