BİR KÜLTÜR İNSANI: FERİDE TURAN

10.05.2025 00:00

Feride Turan; içinde yetiştiği kültürel ortam ve İstanbul Üniversitesi Türkoloji bölümünde aldığı eğitim itibarıyla ele aldığı konuları akademik bir disiplin anlayışıyla araştırıp inceleyerek okuyucularına sunmaktadır. Gazetelerde köşe yazarlığı, radyo program yapımcılığı ve sunuculuğu, kitapları, konferansları, kültürel projeleri ile bir kültür insanı olma özelliğini her zaman muhafaza etmiştir. Yazıp söyledikleri bilgi, anlam, irfan ve kültür yüklü çalışmaların kalıcı eserleri olarak geçmişten geleceğe ışık tutmaktadır.
Feride Turan; yediği ekmeğin, içtiği suyun ve soluduğu havanın şükür ve hamdını, değer ve kıymetini bilerek ülkesi ve milletine olan vefa borcunu ödemek gerektiğinin bilincinde hareket etmektedir. Öğretmen olması hasebiyle gençlerin milli kültür ve Türk töresiyle donanmış, geleceğe iyi hazırlanmış olarak yetişmesi hususunda üstün bir gayret göstermektedir.
Su Kasidesi-Övülmüş'e Övgü, Girdim Gönül Şehrine (Yunus Emre, Nasreddin Hoca, Battal Gazi), Ruhumuzun Emeli-İstiklal Marşı adlı kitapların yazarı olan Turan, ulusal-uluslararası sempozyum ve kongrelerde sunduğu çoğu disiplinlerarası olmak üzere edebiyat, dil, kültür, değerler eğitimi vs. alanlarında çok sayıda bildirisi mevcuttur. Bütün bu çalışmaların yanı sıra Eskişehir konusunda şehrengiz uzmanı olan Yazar, yetiştiği ve yaşadığı bu kentin tarih, edebiyat, kültür gibi pek alanlarında araştırmalar yapmaktadır. Yayınladığı bu araştırmalarında Eskişehir'in karanlıkta kalmış yüzlerce güzelliğini gün yüzüne çıkarmıştır.
Bunlardan bir tanesi de yeni yayınlanan "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Eskişehir Türk Ocakları ve Tasfiye Süreci" adlı eserdir. Genç araştırmacı Meryem Ülkü Aygül ile birlikte hazırlanan bu eser, yine Eskişehir'in basın, eğitim, kültür, sanat, sivil toplum gibi pek çok konusunu ele alıp aydınlatmaktadır.
Kitabın yazılma süreci, amacı, muhtevası ve kaynakları şu sözlerle izah edilmiştir: "Bu kitap ile Osmanlı'dan Cumhuriyet'e teşkilatlanması, faaliyetleri ve tasfiye süreci de dahil edilmek üzere Türk Ocaklarına Eskişehir'den bakılmıştır. Arşiv belgeleri, özel koleksiyonlarda yer alan tarihi belge ve eserler incelenmiş, dönemin basınından örnekler taranmış ve birçok önemli bilgi gün yüzüne çıkarılmıştır. Bu kapsamda ayrıca hem şehir hem de ülke tarihinin -bir dönüm noktasında- öne çıkan isimlere dair önemli bulgulara ulaşılmıştır."
208 sayfadan oluşan kitap, tasfiyesinden önceki Eskişehir Türk Ocağı Başkanı olan Faruk Şükrü Yersel'e ithaf edilmiştir. Ön söz, Giriş, Araştırmanın Yöntemi başlıkları altındaki açıklamalardan sonra kitapta; Birinci Bölüm: Dönemin Basınına Bakış, İkinci Bölüm: Tasfiyeden Önce Son Başkan, Üçüncü Bölüm: Türk Ocaklarının Eskişehir Şubeleri, Dördüncü Bölüm: Eskişehir'de Yapılan Faaliyetler, Beşinci Bölüm: Türk Ocakları Vizyon ve Misyonuna Eskişehir'den Bakış, Altıncı Bölüm: Eskişehir'de Tasfiye Sürecinde Yaşananlar ve Sonuç, Tartışma ve Öneriler kısımları yer almıştır.
Türk kültür hayatında bir döneme damgasını vuran Türk Ocakları, Eskişehir'de de önemli faaliyetlerde bulunmuştur. Cumhuriyet'in başında, devletin yapmak istediği inkılâpların benimsetilmesi, yaygınlaştırılması için Türkiye'nin en köklü sivil toplum kuruluşu Türk Ocakları görev almıştı. 25 Mart 1931 tarihinde Atatürk; "Türk Ocakları'nın yeni esasları siyasî ve tatbiki sahada tahakkuk ettiren fırkamla ve bütün manasıyla yekvücut olarak çalışmalarını münasip gördüm. Bu kararım ise, milli müessese hakkında duyduğum itimat ve emniyetin ifadesidir. Ayni cinsten olan kuvvetler müşterek gaye yolunda birleşmelidir." diyerek Türk Ocakları kapatılmıştır. Günümüzde Türklük ülküsü bilinciyle faaliyetlerine devam eden Türk Ocaklarının yurt içinde ve Türk coğrafyasında şubeleri bulunmaktadır.
Feride Turan ile Meryem Ülkü Aygül tarafından kaleme alınan "Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Eskişehir Türk Ocakları ve Tasfiye Süreci" adlı eser, Eskişehir'in bir dönemini anlamak açısından büyük bir önem taşımaktadır. Eserin Eskişehir kültür hayatına hayırlı olmasını dilerim. Bu arada, genç araştırmacı Meryem Ülkü Aygül, bu eseri ve önceki sempozyum bildirileri ve yazılarıyla ümit vaad etmektedir. Kendisini ayrıca kutlar, Türk kültürü üzerine çalışmalar için takdirlerimi sunarım.